Bouwmisdrijf

Is er een bouwmisdrijf of -overtreding vastgesteld op jouw domein en wil je dit bespreken met de gemeente? Maak dan een afspraak via deze link.

De gemeente heeft een belangrijke taak op het vlak van het handhaven van de ruimtelijke ordening. Zij spoort bouwmisdrijven op, verbaliseert ze en kan de rechtbank vragen om herstelmaatregelen (betalen meerwaardeboete, bouw- of aanpassingswerken, herstel in oorspronkelijke staat of staking van strijdig gebruik) op te leggen.

Wat is een bouwmisdrijf / bouwovertreding?

Er zijn heel wat verschillende soorten bouwmisdrijven. Het duidelijkste misdrijf is wanneer je bouwt zonder stedenbouwkundige vergunning. Ook als je bouwt in strijd met de vergunning of na verval van de vergunning (een stedenbouwkundige vergunning is twee jaar geldig) bega je een overtreding.

Hetzelfde geldt voor werken die je uitvoert in strijd met de voorschriften van een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP), plan van aanleg (gewestplan, BPA), verkavelingsplan of verordening. Verder is er sprake van een bouwmisdrijf wanneer je zonder stedenbouwkundige vergunning een eengezinswoning omvormt tot een meergezinswoning.

Wat gebeurt er?

Opmaak van een proces-verbaal

Wanneer het effectief over een bouwmisdrijf gaat, wordt meestal door de lokale politie, de stedenbouwkundige inspecteur of de gemeentelijke opsporingsambtenaar een proces-verbaal opgemaakt. Dit is een officiële vaststelling met alle belangrijke gegevens van het mogelijke bouwmisdrijf en de toepasselijke wettelijke bepalingen. Dit proces-verbaal wordt overgemaakt aan het parket. Het parket kan zelf aanvullend onderzoek voeren en daarna beslissen om de zaak voor een rechtbank te brengen of te seponeren.

Stilleggen van de werken

Wanneer de werken nog in uitvoering zijn bij het opstellen van het proces-verbaal, kan bevolen worden dat de werken moeten stilgelegd worden. Indien je toch blijft verder werken, zal je een geldboete moeten betalen.

Gerechtelijke uitspraak

De rechtbank kan, naast het opleggen van een straf, op vordering van de stedenbouwkundige inspecteur en/of het college van burgemeester en schepenen een herstelmaatregel bevelen (meerwaardeboete, bouw- of aanpassingswerken, herstel in oorspronkelijke staat of staking van strijdig gebruik). Om de herstelvordering te kunnen inleiden bij de rechtbank moet voorafgaandelijk een positief advies worden verkregen van de Hoge Raad voor het Handhavingsbeleid.

Hoe kan ik een inbreuk vrijwillig ongedaan maken?

Door de inbreuk te herstellen.

Je kunt een inbreuk altijd zelf ongedaan maken door de situatie in zijn oorspronkelijke staat te herstellen. Hiervoor heb je geen stedenbouwkundige vergunning nodig.

Door het aanvragen en bekomen van een regularisatievergunning en het uitvoeren conform alle voorwaarden hiervan.

Heel dikwijls kan je voor een bouwovertreding achteraf nog een stedenbouwkundige vergunning verkrijgen. De aanvraag voor zo een regularisatievergunning volgt dezelfde procedure als een gewone stedenbouwkundige vergunning. Los van een eventuele gerechtelijke veroordeling, zijn de werken na het verkrijgen van de stedenbouwkundige vergunning, vergund.

Door het aanvragen en bekomen van een minnelijke schikking bij het Agentschap Inspectie RWO

Voor kleine bouwmisdrijven kan je een minnelijke schikking aanvragen aan de stedenbouwkundig inspecteur. De minnelijke schikking betreft:

• de betaling van een geldsom en/of
• de uitvoering van de door de stedenbouwkundig inspecteur opgelegde bouw- of aanpassingswerken (tenzij een regularisatievergunning werd verkregen, de plaats in de oorspronkelijke staat werd hersteld of het strijdige gebruik werd gestaakt)

Indien een minnelijke schikking wordt toegestaan, zal je niet voor de rechtbank moeten verschijnen. De constructie zal worden gedoogd en het zal mogelijk zijn om een vergunning voor stabiliteitswerken aan te vragen.

Voor zware bouwmisdrijven zoals het verrichten van handelingen in strijd met een stakingsbevel of in ruimtelijk kwetsbaar gebied is een minnelijke schikking niet mogelijk. Een minnelijke schikking is ook niet mogelijk indien het misdrijf werd gepleegd door bepaalde professionelen (bijv. vastgoedmakelaars).