Gewestplan
Vroeger maakte de overheid gewestplannen. Gewestplannen regelen de bestemming van gronden. Gewestplannen werden verfijnd door middel van algemene en bijzondere plannen van aanleg (APA's en BPA's).
Sinds 2000 gebeuren geen nieuwe gewestplanwijzigingen meer. Ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP's) vervangen geleidelijk aan de bestaande gewestplannen. Enkel waar nog geen ruimtelijk uitvoeringsplan geldt, is het gewestplan nog van kracht.
Essen maakt deel uit van het gewestplan Turnhout, dat werd goedgekeurd in 1979. Het gewestplan bestaat uit voorschriften. Het gewestplan zelf kan je digitaal raadplegen.