De afgelopen weken en maanden viel er in Vlaanderen en heel Nederland uitzonderlijk veel regen. Deze periode begon op 11 oktober 2023 en is lang blijven aanhouden, zodat de ondergrond volledig verzadigd geraakte. Elke regendruppel is er dan één te veel. Tegenover veel andere gemeenten kent Essen weinig structureel wateroverlast omdat er over het algemeen weinig bebouwing is in het stroomgebied van de Kleine Aa en van de Spillebeek. Maar op een tweetal plaatsen, namelijk in het Woonbos en ter hoogte van de kruising van de Kleine Aa en Over d’Aa kennen we wel degelijk een structureel probleem.
Welke problemen ondervinden mensen?
Voor veel Essenaren is de continue regen de druppel te veel. Tuinen staan onder water, mensen kunnen niet tot aan de tuinhuizen of garages en voor mensen met dieren is het moeilijk om de beestjes droog te houden. Er zijn al heel wat kelders en kruipruimtes onder water gelopen met hinder tot gevolg.
Een ander probleem is dat bewoners van het Woonbos een individueel behandeling van afvalwater hebben (IBA). Door de hoge waterstand lopen deze putten onder water. Het gevolg is dat mensen moeilijkheden hebben om hun toilet of douche te gebruiken.
De kletsnatte winter en de laatste natte weken van februari met dubbel zoveel neerslag als gemiddeld, uitten zich in uitzonderlijke hoge grondwaterstanden. De gemeente erkent de vervelende situatie waarin de mensen zich bevinden en begrijpt de frustraties.
Waar zijn de probleemgebieden?
A) Woonbos
Er zijn de laatste jaren in het Woonbos heel wat woningen bijgekomen - die vaak iets hoger gelegen zijn dan de straten - zodat het water naar de straten en de lager gelegen gebieden loopt. Tijdens het bouwen worden grachten vaak onwetend dichtgegooid waardoor het water moeilijk kan worden afgevoerd. Typisch aan het Woonbos is dat het regenwater zoveel mogelijk op een natuurlijke wijze moet aflopen of infiltreren. Door de uitzonderlijke regenval staat dit nu onder druk.
Een aantal straten kent een heel hoge waterstand, zoals:
- Begonialaan en Platanenlaan
- Nolsebaan
- Collegelaan
- Bosbessenlaan
In sommige straten, zoals bijvoorbeeld de Begonialaan, zijn er huizen omringd door water. Een deel van de Nachtegalendreef werd afgesloten voor het verkeer maar is ondertussen terug toegankelijk. Op korte termijn wordt de hoge waterstand in de Begonialaan en de Nachtegalendreef opgelost door een ruimingsdienst die het overtollige water oppompt en afvoert. Rioolbeheerder Fluvius onderzoekt of er grachten kunnen worden aangelegd die het water afvoeren. Een andere mogelijke oplossing is de aanleg van een pompsysteem. Dit zou het probleem structureel moeten oplossen.
De Nolsebaan werd al twee keer afgesloten omdat het water de fundering van de verharde straat wegspoelt. Het gat werd ondertussen hersteld en de straat IS terug toegankelijk voor het verkeer. De oplossing op korte termijn is het wegpompen van het overtollige water telkens er overlast is. Ondertussen onderzoekt Fluvius of er grachten kunnen komen die het water afvoeren naar de Eekhoornlaan. Daar ligt namelijk een gracht die het water verder afvoert. Als de situatie verslechterdT, installeert de gemeente een pomp.
De afgelopen jaren kwam er meer bebouwing in de Collegelaan. De gemeente voerde in 2023 werken uit om de grachten onder de opritten met elkaar te verbinden, de waterafvoer en de wegen zelf te verbeteren. We merken dat door de uitzonderlijke regenval de capaciteit van deze sterfgrachten onvoldoende is. Daarom laat de gemeente de grachten hier leegpompen door een ruimdienst. De gemeente onderzoekt of er grachten kunnen worden aangelegd naar de Moervaart.
Ten slotte is er het gebied rond de Bosbessenlaan. Door het reliëf komt het laagstgelegen gebied steeds onder water te staan. Dat is potentieel gevaarlijk voor de bereikbaarheid van bijvoorbeeld hulpdiensten. Daarom pompen we het overtollige water op en voeren we dit af.
Wat met putten in de weg?
De wegen in het Woonbos zijn onverhard en dus extra kwetsbaar voor de uitzonderlijke regenval. Zodra er een droge periode is en er geen plassen meer staan, starten de herstellingswerken. Bij grote putten waardoor de straat niet meer toegankelijk is, breng je de gemeente op de hoogte via 03 670 01 48.
B) Over d'Aa
Een tiental huizen aan de kruising van Over d’Aa en de Kleine Aa heeft bij hevige regenval problemen met de afvoer van afvalwater. Dat is heel spijtig net omdat er een nieuwe gescheiden riolering werd aangelegd tijdens de heraanleg van Over d’Aa. Aquafin, de beheerder van deze riolering, heeft bij het ontwerp de situatie slecht ingeschat en moet dit zo spoedig mogelijk oplossen. Het gemeentebestuur is hierover in overleg met Aquafin.
Wie contacteren bij welke overlast?
Het vele water zorgt voor verschillende problemen waarbij de gemeente en hulpdiensten een onderscheid maken tussen:
- Een noodsituatie: dat wil zeggen dat er gevaar dreigt, bijvoorbeeld omdat de wegen niet meer toegankelijk zijn voor hulpdiensten, water dat reikt tot aan de elektriciteitskast, …
In dit geval bel je 1722, het noodnummer bij wateroverlast en storm. De brandweer schiet te hulp. - (Ernstige) overlast: toiletten en douches die niet meer werken, water in de kelder, een ondergelopen bouwput, …
Breng de gemeente op de hoogte via het nummer 03 670 01 48 of openbarewerken@essen.be - Hinder: een tuin die onder water staat, plassen en putten in de weg, …
Meld dit bij voorkeur via het onlineformulier op www.essen.be/meldingen of bel naar 03 670 01 48.
De gemeente en brandweer geven voorrang aan de noodsituaties waarbij er op korte termijn actie wordt ondernomen. Bijvoorbeeld door grachten leeg te zuigen of water over te pompen naar nabijgelegen beken.
Onze zonale brandweerorganisatie is verplicht haar werkzaamheden te factureren indien er geen sprake is van een noodsituatie of er geen vraag is van het gemeentebestuur.
En nog dit
Alle waterlopen werden gecontroleerd en zijn vrij zodat het water vlot wegloopt. Er zijn geen beken of stromen die buiten hun oevers treden. De gemeente blijft deze controleren zolang het slechte weer aanhoudt.
Een verhaal dat de ronde doet is dat in Nederland het water wordt tegengehouden door blokkades in de waterlopen waardoor het water in Essen hoger staat. Dit is het niet geval. Ook in onze Nederlandse buurgemeenten zijn de waterlopen vrij en kan het water vlot doorstromen.
Een ander onjuist verhaal is dat Pidpa niet voldoende grondwater zou oppompen. Pidpa pompt sinds 2012 dezelfde hoeveelheid water op. De hoge grondwaterstand komt door de grote hoeveelheid regen, niet door het te weinig oppompen.
